Tekstil Materyallerinde Haslık ve Çeşitleri

     Tekstil sektöründe faaliyet gösteren bütün dallar müşteri memnuniyetini kazanmak için kalite standartlarına önem gösterir. Doğal olarak müşteri memnuniyetini ve aynı orantıda kaliteyi yakalamak için üretilen ürün bir seri kalite kontrol testinden geçirilir, bu testler uluslararası standartlara göre üretim sırasında ve aynı zamanda ürün bazında yapılmaktadır. İmal edilen ürünün doğal yaşam şartları ve kullanım sırasında maruz kalacağı etkilere dayanımına haslık denir. Haslık çeşitlerini renk haslığı, sürtünme haslığı ışık haslığı, yıkama haslığı, ter haslığı, hava koşullarına dayanıklılık gibi ana başlıklarda toplayabiliriz.

Renk haslığı: Boyalı veya baskılı ürünün üzerindeki boyarmaddenin kullanımı ve bakımı sırasında maruz kaldığı doğal etkilere dayanım ve karşı koyabilme özelliğidir

Sürtünme haslığı: Kuru ve yaş sürtünme olarak ikiye ayrılır. Tekstil ürününün kullanım şartlarında kullanıldığı alanlara göre sürtünmeden dolayı karşılaşacağı etkilere dayanım direncidir.

 Işık haslığı: Renkli ve baskılı ürünün güneş ışınlarına karşı renklerini uzun süre koruyabilme direncidir. Uzun süre güneş ışınlarına maruz kalacak ürünün yüksek ışık haslığına sahip olması gerekir.

 Hava koşullarına dayanıklılık: Çadır, bayrak, branda olarak kullanılan tekstil ürününün güneş ışınlarına nem, rüzgâr, yağmur gibi doğal koşullara dayanıklı olması gerekir. Bu koşullara uygun boyar maddeler kullanılmalıdır.

Ter haslığı: Ter haslığının en dikkat edilmesi gereken ürünler üst giyim için hazırlanan ürünlerdir, terlemeye maruz kalmayacak giyim eşyası çok azdır, ürünün terleme sonucunda boya salmaması gerekir.

Kullanım haslığı: Bir ürünün satılabilmesi için görüntüsü ve estetiği önemli rol oynar, ürünün kendi kullanım şartlarımızda bu görüntüsünü ve estetiğini daha uzun muhafaza etme dayanımına kullanım haslığı denir.

Haslık Testleri

 Uluslararası akreditasyon kuruşlarının, TS EN ISO/IEC 17025 kalibrasyon ve deney yeterlilik kriterlerine uygun akredite olmuş laboratuvarları bu testler de standart değerler sağlamak için skala geliştirmişlerdir; Bu skalalar mavi skala ve gri skala olmak üzere iki çeşittir.

 Mavi skala: Bu skala değerlendirilmesinde ışık haslıkları test edilir sekiz basamak olarak içinde yine ayrı derecelendirilmiştir.

Gri skala : Işık haslığı dışındaki tüm testler gri skalaya göre değerlendirilir. Bu skala da 5 basamak olarak kullanılır. Örnek olarak alttaki gibidir.

Gri skalaya göre derecelendirme:

5. derece:    Çok iyi

4/5 derece:  İyi

4. derece:    Orta

3/5 derece:  Biraz kötü

3. derece:   Sınır değer

2/5 derece: Siyahlar için okey diğer renkler için ret

2. derece: Kötü

1/5 derece: Çok kötü

1. derece:   Çok kötü  

 Gri değerlendirme skalalarına örnek aşağıdaki tabloda verilmektedir.

   Akredite laboratuvarlarda yapılan haslık testleri şöyledir:

• Yıkama haslığı
• Kuru temizleme haslığı
• Ter haslığı
• Su haslığı
• Su damlatma haslığı
• Sürtme haslığı
• Işık haslığı
• Hava şartlarında ışık haslığı
• Terli ışık haslığı
• Klorlu ağartma haslığı
• Klorsuz ağartma haslığı
• Deniz suyu haslığı
• Havuz suyu haslığı
• Kuru ısı haslığı
• Sıcak pres haslığı
• Frosting haslığı
• Fenolik sararma haslığı
• Boyar madde transferine karşı renk haslığı
• Paslanma dayanımı haslığı

   Gibi tekstil ürünlerinin her türlü kullanım şartlarına uygunluğu bu laboratuvarlarda test edilir.

01.02.2018 günü itibarı ile ISO 17025 kapsamında Setaş Kimya  Temel Araştırma Laboratuvarı  Türkak sayfasında  AB-1264-T  numarasıyla Akredite Test Laboratuvarı olarak yer almaktadır.

https://secure.turkak.org.tr/kapsam/Scope/PublicHTML/3485?sube=4533&language=0a>

Anahtar kelimeler: Haslık, haslık çeşitleri, haslık testleri, gri skala, mavi skala, ışık haslığı, renk haslığı